Web sitemizdeki yazılı içerikler ve olgu örnekleri Prof. Dr. Mehmet Bartu Sarısözen`e aittir. İzinsiz Kullanılmamalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

SİZİN SORULARINIZ

Cevap


İçe basma herhelde bir çocuk ortopedistinin ailelerden işittiği en masum, ama en sık yakınmalardan birisidir. İçe basma tıbbi anlamda ayak ucunun ileriyi göstermeyip içe dönük olmasını ifade eder. Bebeklik ve küçük çocukluk çağlarında çok sık görülür. Bununla kıyaslayınca dışa basma, yani ayak ucunun ileriye değil yanlara dönük olması daha nadir görülen bir durumdur. Her iki basış şekli de normal fizyolojik çocuk gelişiminin bir parçası olabileceği gibi bazen ortopedik bir soruna da işaret edebilir. Şüpheli durumlarda bir ortopedi uzmanı veya çocuk ortopedisti tanıyı doğrulayabilir.

Cevap


Çocukluk çağında karşılaşılan sık sorunlardan birisi ayak eğrilikleri ve sorunlarıdır. Bir kısmı doğuştan olan eğriliklerdir, bir kısmı ise sonradan gelişebilirler. Doğştan olan eğriliklerin başında Pes Ekinovarus veya türkçe isimlendirmesiyle Doğuştan Çarpık Ayak yer alır. Çoğu kez ortopedik bir tedavi ve uzun bir takip gerektirir. Yine sık görülen doğumsal bir deformite Kalkaneovalgus eğriliğidir. Ayak sırtının ayak bileğine doğru yukarı kıvrıldığı hatta bacağa temas ettiği bir eğrilik olan Kalkaneovalgus, Ekinovarus'un aksine çoğu kez oldukça masum, daha kolay bir sorundur. Tedavisi hemen her zaman kolay ve sorunsuzdur.

Cevap


Çocuklarda sık karşılaşılan ortopedik yakınmalardan bir tanesi de diz seviyesinde izlenen "X" bacak veya "O" bacak görünümüdür. "X" bacak dizlerin birbirine yaklaşması, hatta yürüme sırasında iç kısımlarından birbirlerine çarpmaları şeklinde izlenen bir durumdur. "O" bacak ise kabaca birincinin tersi gibidir. Dizler birbirinden uzaklaşmış gibidir, karşıdan bakıldığında heriki bacağın görünümü "O" harfini hatırlatır. Büyüme çağındaki bireylerde bu ortopedik eğriliklerin ikisi de izlenebilir. Aynı içe ve dışa basmada olduğu gibi "O" ve "X" bacak da normal iskelet gelişiminin bir yansıması olabilecekleri gibi ortopedik bir soruna da işaret edeblirler. Şüpheli durumlarda bir ortopedi uzmanı veya çocuk ortopedisti tanıyı doğrulayabilir.

Cevap


Vücuttaki kemiklerin boyunu uzatmak olanaklıdır. Cerrahi girişimle yapılabilecek bu işlemler vücutta özellikle alt bölümde, uyluk ve bacakta en sık uygulanır. Uyluk kemiği (Femur) ve bacak kemiği (Tibia) nin uzatılması özellikle bir tarafta kısalık varsa uygulanır. Genellikle uzatma için yapılan işleme İlizarov yöntemi adı verilir. Estetik boy uzatma girişimi, boy yüksekliğinin toplumsal bir kabul görme aracı olarak kullanılması anlamına da geldiğinden, böyle bir ameliyata girişmeden önce hasta, hasta yakınları ve ortopedistin beklentiler ve olası komplikasyonlar konusunda tartışmış ve uzlaşıya varmış olmaları gerekir.

Cevap


Henüz bebeklik çağında ortaya çıkan kaval kemiği (Tibia) eğriliğinin nedeni hemen her zaman iskelet gelişimi ile ilişkilidir. Dolayısı ile anne karnındaki büyüme döneminde başlayan bir sorundur. Bazı durumlarda ayak eğrilikleri ile karışabilir veya eğrilikle beraber kemikte kısalık da olabilir. Eğriliğin tipine göre tedavi yaklaşımı değişir. Bazılarında sadece izlem yeterli olur ve eğrilik kendiliğinden düzelir; bazılarında ise ortopedik cerrahi gerekebilir.

Cevap


Çocukların bir başka farklılığı gelişme çağında olmaları nedeniyle kemiklerinde büyüme kıkırdağı (epifiz kıkırdağı) veya büyüme plağı (epifiz plağı, fizis) denilen özel kısımlarının bulunmasıdır. Büyüme kıkırdağını da etkileyen yaralanma ve kırıklar doğal olarak ilerdeki büyüme açısından risk taşıyabilirler. Bunun yanında çocuk kemiklerinin hala büyüyor ve uzuyor olması kırık tedavisi sırasında onlara çok büyük avantajlar sağlar. Alçılama yöntemleri ile tedavi edilen kırıklar -kabul edilebilir sınırlarda olmak kaydıyla- çoğu kez bazı kayma veya açılanmalarla iyileşirler.

Cevap


Başlıca doğumsal ve sonradan gelişen ortopedik hastalıkları; kırıklar ve diğer ortopedik yaralanmaları; kemik, eklem ve diğer enfeksiyonlarını; boy eşitsizlikleri ve kısalıkların tedavisini; serebral palsi veya spina bifida gibi nörolojik nedenli sorunlardaki ortopedik problemleri içerir. Bazı çocuk ortopedistleri skolyoz gibi omurga hastalıklarıyla, bazıları çocukluk çağının kemik ve diğer ortopedik tümörleriyle veya bazen de el sorunlarıyla ilgilenebilirler.

Cevap


Tanısında gecikme olasılığı yüksek olan en kritik yaş grubu bebeklerdir. Sözle ifade edememeleri, henüz yürümemişlerse bunun aile tarafından bir uyarıcı olarak değerlendirilememesi, ateşlenme veya kızarıklık gibi genel iltihap bulgularının silik olabilmesi bebekleri riskli bir grup haline getirir. Bazen ailenin tıbbi bir birime başvurma nedeni bebeği iyi besleyememek, uyutamamak veya devamlı ağlaması gibi çok dolaylı bir nedenden olabilir. Ailelerin bu tip bir iltihap açısından bebeklerinde dikkat edebilecekleri ip ucu, etkilenen vücut bölgesinin çok ağrılı olmasına bağlı bebeğin o eklemini hareket ettirememesidir.

Cevap


Fizyoterapi, cihazlama ve benzeri yöntemlerle spastisite, yani eklem hareketlerinde kısıtlanmaya neden olan kas gerginlikleri azaltılamıyorsa bazı ilaç uygulamaları yapılır. Serebral Palsideki eklem gerginliklerini azaltmada kullanılan en sık yöntem "Botulinum Toksin" uygulanmasıdır. Serebral palsideki ortopedik tedavi yaklaşımının ana amacı küçük yaşlarda gerekebilecek bir cerrahi girişimi önleyecek yöntemleri ön plana çıkarmaktır. Ancak bazen çeşitli nedenlerle küçük bir çocukta da ameliyat gerekli olabilir.

Cevap


Ortopedik ameliyatların en önemli amacı gerginlik ve deformiteleri düzelterek hastanın günlük yaşam ve işlevlerinde kalitesinde ilerleme sağlamaktır. Örneğin bu amaçla en sık uyguladığımız cerrahi girişimler parmak ucunda yürüme, topuğun içe veya dışa kayması, çömelerek yürüme, dizlerin içe dönük olması veya kalçadaki gerginlikler gibi ortopedik sorunlara yönelik uygulanmaktadır. Bu girişimler başlıca kas/tendon gevşetme işlemleri, tendon transferleri ve kemik ameliyatlarından oluşur.

Cevap


Bazı boy kısalıklarında çeşitli ilaç ve medikal tedaviler yararlı olabilir. Ancak belirli bir oranın üzerindeki kısalıklarda bu tür tedavilerin etkisi sınırlı olacağından tıbbi gereklilik var ise cerrahi yöntemler zorunlu olur. Estetik boy uzatma girişimi, boy yüksekliğinin toplumsal bir kabul görme aracı olarak kullanılması anlamına da geldiğinden, böyle bir ameliyata girişmeden önce hasta, hasta yakınları ve ortopedistin beklentiler ve olası komplikasyonlar konusunda tartışmış ve uzlaşıya varmış olmaları gerekir.

Cevap


Doğum felci, çok genel bir deyim olmasına karşın hemen her zaman normal doğumla dünyaya gelen bebekte doğum sırasındaki travma sonucu boyundan kola gelen sinir demetinin hasar görmesini ifade eder. Genellikle birinci doğumlarda, iri bebeklerde ve annenin anatomik yapısı ile ilgili bazı durumlarda risk daha yüksektir. Bebeğin etkilenen tarafta kolunu oynatmaması ile fark edilir.

Cevap


Serebral Palsi, türkçeye çevrildiğinde beyin felci anlamına gelmekle beraber aslında beyindeki bir hasara bağlı vücutta gelişen çeşitli sorunların tümünü ifade eden bir isimlendirmedir. Ortopedik açıdan, kol ve bacak kaslarında kuvvet kaybı, gerginlik, dengesizlik gibi sorunları kapsar. Kol veya bacaktaki kaslarımızın kuvvet kaybına uğraması tıbbi olarak felç şeklinde isimlendirilir. kasların devamlı gergin yani spazm halinde olması nedeniyle hastalara da spastik adı verilir. Dolayısıyla spastik deyimi bu hastalıkta kasların durumu için söylenen bir terimdir, yoksa her zaman düşünsel işlevlerde yani zekada da olumsuz bir etkilenme olduğu anlamına alınmamalıdır.

Cevap


Doğumsal Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus), çoğu durumda seri alçılama diye isimlendirilen özel bir tedavi yöntemi gerektirecektir. Doğumdan sonraki ilk birkaç gün seri alçılama yöntemini uygulamak için en ideal zamandır. Yenidoğanın her hangi bir nedenle doğumdan birkaç hafta sonra getirilmesi çok ciddi bir sorun olmamakla beraber uygulanacak tedavi üzerinde etkili olur. Bu nedenle tıbbi veya ailevi çok ciddi bir gerekçe olmadıkça tedavinin geciktirilmemesi önem taşır.

Cevap


Gelişimsel Kalça Displazisinde kalçada bir gelişme geriliği söz konusudur ve bazen bunun neticesinde kalça yerinden çıkar. Doğal olarak yerine yerleşmesi, normale döndüğü anlamına gelmez. Kalçanın tekrar gelişiminin hızlanması ve o yaş için normal sınırlardaki bir kalça haline gelebilmesi zaman alır. Bu süre küçük bir bebekte bazen bir kaç ay gibi çok kısa iken, yaş ilerledikçe uzar.

Cevap


Hekimin yapacağı muayene dışında yaşamın ilk aylarında kalça sorununu değerlendirmede kullanılan en güvenilir yöntem Ultrasonografidir. Anne adaylarının zaten gebeliklerinde oldukça aşina oldukları bu görüntüleme yöntemi bebek kalçasını görüntülemede de çok başarılıdır.