PROF. DR. MEHMET BARTU SARISÖZEN
Ayak Sorunları
Ayak Deformiteleri
Çocukluk çağında karşılaşılan sık sorunlardan birisi ayak eğrilikleri ve sorunlarıdır. Bir kısmı doğuştan olan eğriliklerdir, bir kısmı ise sonradan gelişebilirler. Doğştan olan eğriliklerin başında Pes Ekinovarus veya türkçe isimlendirmesiyle Doğuştan Çarpık Ayak yer alır.
Yine sık görülen doğumsal bir deformite Kalkaneovalgus eğriliğidir. Ayak sırtının ayak bileğine doğru yukarı kıvrıldığı hatta bacağa temas ettiği bir eğrilik olan Kalkaneovalgus, Ekinovarus'un aksine çoğu kez oldukça masum, daha kolay bir sorundur. Büyük sıklıkla nedeni bebeğin anne karnındaki duruşu ile ilgili olumsuzluklardır. Bebeğin rahim içinde sıkışması diye genellenebilecek bu durumlarda ayağın yapısında gelişimsel bir anormallik olmamasına karşın kötü pozisyonda durmak nedeniyle eğrilik gelişir. En sık görülen sıkışma eğriliği kalkaneovalgustur. Bazen gebelik sırasındaki ultrasonografik takipler sırasında da saptanabilir. Tedavisi hemen her zaman kolay ve sorunsuzdur. Bazen doğumdan sonra hiç bir girişim yapılmadan kendi başına düzelebilidiği gibi, bazen de aileye gösterilen germe egzersizleri ile kolayca düzelebilir. Biraz daha sert bir ayak söz konusu ise ortopedist birkaç alçı ile ayağı düzeltme yoluna gidebilir. Her durumda sonradan tekrarlama olasılığı oldukça düşüktür, özel cihaz kullanımı gerekmez.
Halluks Valgus
Ayak başparmağının yanındaki 2. parmağa, ayak dış yanına doğru eğilerek deforme olduğu bir ön ayak sorunudur. Genellikle bayanlarda daha sık görülür. Çoğu kez yaşla birlikte ilerleyen bir sorun olduğu düşünülse de aslında çocukluk ve genç erişkin dönemlerinde daha sık görülür. Yine bayanlar arasında nedeninin hatalı ayakkabı kullanımı olduğu şeklinde bir inanış varsa da halluks valgus aslında ayağın yapısal, gelişimsel bir eğriliğidir, ayakkabı kullanımından bağımsız olarak her hangi bir bireyde gelişebilir.
Halluks valgusta kişiyi rahatsız eden iki ana sorun vardır. Bunlar özellikle yürüme ile eğrilik bölgesinde artan ağrı ve 1. parmağın şekil bozukluğudur. Tedavi girişimlerinin de bu iki ana soruna çözüm getirmesi beklenir. Ne yazık ki halluks valguslu hastaların yaygın olarak kullandıkları makara, gece ateli, yapıştırılan bantlar gibi yardımcılar ağrı ve şekil bozukluğunda kökten bir çözüm sağlamazlar. Bu tip tedavilerle ağrıda azalma ve deformitenin ilerlemesinde belki yavaşlama sağlansa da ciddi bir halluks valgusta temelden çözüm sağlamanın tek yolu cerrahi girişimlerden geçer.
Halluks valgusta uygulanan çok çeşitli cerrahi teknikler vardır. Doğru teniğin seçilmesinde eğriliğin derecesi, yandaş başka eğriliklerin varlığı, hastanın yaşı, yakınmaları ve beklentileri gibi etkenler göz önünde bulundurularak karar verilir. Erişkin hastalarda çift taraflı eğrilikler tedavi edilirken, günlük yaşam işlevlerinin çok bozulmaması için çoğu kez bir seferde bir ayağa cerrahi uygulanması şeklinde plan yapılır. Yeni cerrahi tekniklerin de yaygınlaşması ile ameliyat sonrası dönemde uygulanan alçılar veya cihazlar hastanın yaşam konforunu fazla etkilemez.
